Wprowadzenie
Mój dobry kolega i współpracownik z ELTE University w Budapeszcie, specjalista m. in. z zakresu geometrii nieeuklidesowych, István Lénárt, został jakiś czas temu poproszony przez pewną spółkę lotniczą o utworzenie zadań, w których nie ma zbyt wielu obliczeń, w celu przygotowania pilotów do egzaminów zawodowych i rozwinięcia w nich umiejętności dokonywania w pamięci oszacowań. Zadania te nie służą głębokiemu wyjaśnieniu tematu, ale rozwinięciu u laików matematycznych podstawowej orientacji w zakresie podstawowych pojęć z zakresu geometrii, trygonometrii, geografii, nawigacji, rachunku pamięciowego i odgadywania. W większości przypadków celem nie jest udzielenie dokładnej odpowiedzi, ale dokonanie rozsądnego oszacowania „w podbramkowej sytuacji” bez wsparcia technicznego.
Zadania te przedstawiliśmy nauczycielom matematyki na Konferencji Krajowej Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki w 2019 roku, a następnie przygotowaliśmy publikację w materiałach pokonferencyjnych, gdzie zadania podzieliliśmy na zestawy tematyczne.
Teraz zachęcamy do podjęcia próby rozwiązania niektórych zestawów, odpowiednich – naszym zdaniem – dla uczniów szkół podstawowych i średnich, bez poszukiwania odpowiedzi w Internecie, bez wykonywania dokładnych pomiarów i obliczeń, po prostu opierając się na obserwacji globusa (tam, gdzie to jest pomocne) i swojej intuicji. Numery zestawów zostały zachowane, jak w publikacji. Warto czasami zająć się zadaniami trochę innymi od tych, przy pomocy których przygotowujemy się do egzaminów. Warto zainspirować wyobraźnię i pozwolić działać intuicji. Nawet, jeżeli efekty pracy nie będą perfekcyjne, pozwolą nam rozwinąć odwagę w myśleniu i wyrażaniu swoich przypuszczeń (które czasem mogą okazać się złudne, ale to też jest jakieś doświadczenie).
Odpowiedzi, jak zwykle, można przesyłać na adres a.rybak@uwb.edu.pl. Komentarz mailowy do każdego listu gwarantowany.
Z pozdrowieniami,
Anna Rybak i István Lénárt