Żelazożercy

Cel doświadczenia:

Jakie czynniki są potrzebne do zajścia korozji? Jaki jest wpływ różnych parametrów na szybkość tego procesu? W jaki sposób zmiana środowiska reakcji wpływa na proces rdzewienia? Klubowicz po wykonaniu serii prostych eksperymentów określi czym jest rdza, jakie są podstawowe czynniki korozyjne oraz w jaki sposób dodatek różnych substancji wpływa na hamowanie lub przyspieszanie korozji.

Data publikacji:

2018-08-03

Autor:

Magdalena Blicharska

Problem do rozwiązania

Jakie czynniki są potrzebne do zajścia korozji? Jaki jest wpływ różnych parametrów na szybkość tego procesu? W jaki sposób zmiana środowiska reakcji wpływa na proces rdzewienia? Klubowicz po wykonaniu serii prostych eksperymentów określi czym jest rdza, jakie są podstawowe czynniki korozyjne oraz w jaki sposób dodatek różnych substancji wpływa na hamowanie lub przyspieszanie korozji.

Spis materiałów

  1. Gwoździe żelazne/opiłki żelaza
  2. Papier ścierny
  3. Probówki/ naczynia szklane
  4. Woda utleniona (H2O2 – 3%)
  5. Chlorek sodu (NaCl – sól kuchenna)
  6. Ocet
  7. Kwasek cytrynowy
  8. Wodorotlenek sodu (NaOH – kret do czyszczenia rur)
  9. Soda oczyszczona
  10. Chusteczki higieniczne/ręcznik papierowy
  11. Talerzyk plastikowy
  12. Okulary ochronne
  13. Fartuch ochronny
  14. Rękawiczki ochronne

Przed wykonaniem eksperymentu gwoździe należy wypolerować za pomocą papieru ściernego (w celu pozbycia się ewentualnych śladów rdzy).

Etapy przeprowadzania doświadczenia

!!!!UWAGA!!!! – Kret jest substancją żrącą, pracując z nim zachowaj szczególną ostrożność. Pamiętaj o środkach ochrony osobistej! Pracuj tylko pod nadzorem osoby dorosłej.

Eksperyment 1.

  1. Na dwóch talerzykach plastikowych rozłóż białą chusteczkę higieniczną lub kawałek ręcznika papierowego. Na chusteczce umieść opiłki żelaza.
  2. Pierwszy talerzyk pozostaw na powietrzu natomiast do drugiego wlej wody w takiej ilości aby opiłki żelaza były zanurzone. Po kilkunastu godzinach sprawdź co się stało?

Eksperyment 2.

  1. W trzech probówkach/ naczyniach szklanych umieść gwoździe żelazne.
  2. Pierwszą probówkę napełnij wodą. Drugą probówkę napełnij mieszaniną wody i wody utlenionej (pół na pół), trzecią probówkę napełnij wodą utlenioną pamiętając, że w każdym przypadku gwóźdź powinien być zanurzony w cieczy. Obserwuj co się dzieje w każdej z probówek.

Eksperyment 3.

  1. W pięciu probówkach/naczyniach szklanych umieść gwoździe żelazne. Każdą z probówek napełnij wodą w takiej ilości aby gwóźdź był zanurzony do połowy swojej wysokości. Do próbówek wprowadź dodatkowo:
  • Probówka 1 – kilka kropli nasyconego roztworu soli kuchennej,
  • Probówka 2 – kilka kropli octu,
  • Probówka 3 – kilka kropli roztworu kwasku cytrynowego,
  • Probówka 4 – granulkę kreta,
  • Próbówka 5 – kilka kropli roztworu sody oczyszczonej,
  1. Do każdej z pięciu probówek dolej wody utlenionej w takiej ilości, aby gwóźdź był zanurzony całkowicie w cieczy.  Obserwuj co się dzieje w każdej z probówek.

Pytania do doświadczenia

  1. Jakie czynniki są podstawowymi czynnikami korozyjnymi?
  2. Dlaczego korozja w obecności wody utlenionej przebiega szybciej niż w zwykłej wodzie? Jakie czynniki mogą wpływać na szybkość korozji?
  3. Jak obecność innych substancji wpływa na korozję? Dlaczego?

Interpretacje wyników

Aby na gwoździach żelaznych pojawiła się rdza potrzeba wody oraz tlenu. Dzięki reakcjom pomiędzy atomami żelaza, cząsteczkami wody i tlenu powstaje ten brunatny osad. Tworzenie rdzy jest procesem powolnym. Wykorzystanie wody utlenionej (rozkład na H2O+O2) dostarcza tlenu, pozwalając na obserwowanie tego zjawiska w szybszym tempie niż w przyrodzie. Na szybkość korozji wpływa również obecność innych substancji (elektrolity, jony H+ oraz OH) powodując przyspieszenie lub hamowanie tego procesu.

Ciekawostki

  1. Nie tylko żelazo i stopy żelaza ulegają korozji chemicznej. Większość metali pokrywa się powłokami tlenków i innych związków (np. chrom, aluminium, miedź, srebro). Na powierzchni miedzi i jej stopów powstaje zielonkawy osad – patyna, srebro natomiast pokrywa się ciemnym nalotem siarczku srebra. Proces tworzenia szczelnych, odpornych chemicznie powłok tlenkowych to pasywacja.
  2. Powłoki powstałe w wyniku pasywacji (np. chromu, aluminium, miedzi, srebra) chronią głębsze warstwy metalu przed dalszym niszczeniem w przeciwieństwie do rdzy, która odwarstwia się i nie zabezpiecza pokrytego nią przedmiotu.
  3. Proces rdzewienia jest nieodwracalny. W wyniku tego zjawiska rocznie zniszczeniu ulega nawet do 25 mln ton stali.
  4. Pojęcie korozja stosowane jest nie tylko do określania procesu niszczenia metali. Stosowane jest również w odniesieniu do niszczenia struktury materiałów niemetalicznych takich jak: beton, drewno, szkło oraz skały.
  5. Korozja cierna – rodzaj korozji związany z niszczeniem metali pod wpływem siły tarcia. Zjawisko obserwowane m. in. w łożyskach tocznych lub połączeniach gwintowych.

Powiązane doświadczenia

02.03.2020

Ukryte obiekty, czyli poszukiwacze skarbów

Problem do rozwiązania Celem doświadczenia jest odnalezienie i rozpoznanie za pomocą lusterka przedmiotów ukrytych za przesłoną. Wskazówki dla opiekuna Podczas doświadczenia można realizować elementy Podstawy Programowej wychowania przedszkolnego: Obszar I, pkt 6, 7 Obszar IV, pkt 5, 12, 13 Wiodące pytania Dlaczego nie widzimy niektórych przedmiotów (obiektów)? Czy...
19.09.2018

Igielny kompas

Problem do rozwiązania Jak to się dzieje, że kompas wskazuje północ? Jak za pomocą magnesu i igły wyznaczyć kierunki świata? Spis materiałów głębokie naczynie (nie może być stalowe) płaski liść lub korek od wina igła lub agrafka lub szpilka woda magnes neodymowy Etapy przeprowadzania doświadczenia Nalej wodę do naczynia. Na...
05.09.2018

Drożdże

Problem do rozwiązania Dlaczego ciasto drożdżowe „rośnie”? Co to w ogóle oznacza? Sprawdź w tym doświadczeniu! Spis materiałów kolby stożkowe lub inne naczynia z wąską szyjką łyżeczki plastikowe balony odczynniki: cukier, glukoza, słodzik, drożdże „żywe” i liofilizowane, produkty spożywcze (można porównać różne napoje i soki np.: sok/napój marchewkowy, napój energetyczny,...
Wyszukiwanie
Klub Młodego Odkrywcy
Przegląd prywatności

Ta witryna korzysta z plików cookie, aby zapewnić użytkownikom jak najlepszą obsługę. Informacje o plikach cookie są przechowywane w przeglądarce i pełnią takie funkcje, jak rozpoznawanie użytkownika po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla niego najbardziej interesujące i przydatne.