Przechytrzyć pietruszkę
Cel doświadczenia:
Co się stanie z rośliną, kiedy zmienimy jej położenie? Czy odwracając ją „do góry nogami”, korzeń będzie rósł do góry?
 
		Problem do rozwiązania
Co się stanie z rośliną, kiedy zmienimy jej położenie? Czy odwracając ją „do góry nogami”, korzeń będzie rósł do góry?
Spis materiałów
- duża pietruszka z pędami
- sznurek
- woda
- wkrętarka
- nóż
- paprotka
Etapy przeprowadzania doświadczenia
Doświadczenie 1
- Utnij dolną część pietruszki pozostawiając jej grubszą część (górną z liśćmi).
- Wydrąż ją w środku (tak, aby z korzenia pietruszki powstała miseczka).
- Zrób dwa otwory po przeciwnych stronach, przeciągnij w nich sznurek i zawieść na oknie, natka ma zwisać do dołu.
- Do środka pietruszki dolewaj wodę.
- Po kilku dniach zaobserwuj, jak wyglądają teraz zielone części rośliny.
Doświadczenie 2
- Na parapecie połóż paprotkę poziomo i zaobserwuj jej pędy po kliku dniach (i później co kilka dni).
- Spróbuj powiesić do góry dnem inny kwiatek, dbając o to, aby ziemia nie wysypała się z doniczki. Obserwuj pędy roślin co kilka dni.
Pytania do doświadczenia
- W jaki sposób grawitacja działa na wzrost rośliny?
- W jakim kierunku rośliny i drzewa pobierają składniki odżywcze za pomocą kapilar?
- Jak myślisz, czy korzenie zmieniają kierunek, w którym rosną, kiedy odwrócimy roślinę „do góry nogami” lub położymy na bok? Jak to sprawdzić?
Interpretacje wyników
Pędy roślin rosną w kierunku przeciwnym do środka Ziemi. Pędy pietruszki powieszone do dołu, po kilku dniach zaczną rosnąć do góry. Tak samo z pędami innych roślin, którym zostało zmienione położenie. Wynika to ze zjawiska nazywanego geotropizmem – jest to reakcja organizmów na zmianę ich położenia względem wektora grawitacji. Nie wiadomo jednak skąd roślina wie, że jej korzeń powinien rosnąć w dół?
Ciekawostki
- Rośliny czerpnią wodę i inne składniki mineralne z gleby. W jaki sposób woda pokonuje siłę grawitacji? Drzewa i rośliny posiadają naczynia, tzw. kapilary, przez które czerpią wodę. W takich wąskich naczyniach cząsteczki są upakowane, znajdują się bardzo blisko siebie. Cząsteczki wypełniają każdą lukę i niwelują efekt ściągania w dół. Dzięki silnemu przyciąganiu do ścianek, ciecz może wypełnić wąskie naczynia. Efekt ten przypomina picie napoju przez słomkę. Więcej o ciekawych badaniach dotyczących transportu wody w roślinach: http://www.focus.pl/czlowiek/sztuczne-drzewo-samodzielnie-transportuje-wode-4975 [dostęp 24.06.2025]
- Obecnie, za największe drzewo w Parku Narodowym Sekwoi w USA (i na świecie) uważana jest sekwoja nazwana „Generał Sherman”. Ma 1487 m3 objętości, 83,8 m wysokości, 7,7 m średnicy pnia, a jej wiek szacowany jest na 2300 – 2700 lat. Trzeba jednak zaznaczyć, że są tu pnie drzew ściętych w XIX w. o średnicy 12 m, których wysokość szacuje się na 135 m!
Powiązane doświadczenia
				
					19.06.2018
				
				
									
									
							
		
				
			
			Problem do rozwiązania Na podstawie obserwacji wyników eksperymentu można się przekonać, jaki wpływ na transmisję światła spolaryzowanego mają wewnętrzne naprężenia w prześwietlanym materiale. Spis materiałów Małe plastikowe lub szklane naczynie o objętości około 100 ml – koniecznie przeźroczyste (najlepiej w kształcie prostopadłościanu) Żelatyna spożywcza Woda Dwa polaryzatory liniowe (mogą być...
		
				
				
					05.09.2018
				
				
									
							
		
				
			Ile ukłuć czujesz?
			Problem do rozwiązania Dotyk jest jednym z podstawowych zmysłów człowieka. Na tyle podstawowym, że możemy się nawet nie zastanawiać, czy każdy człowiek odczuwa dotyk tak samo. Albo czy każdy dotyk będzie tak samo odczuwalny na różnych miejscach ciała? W tym doświadczeniu to sprawdzisz! Spis materiałów trzy ołówki tak samo naostrzone...
		
				
				
					02.08.2018
				
				
									
									
									
							
		
				
			Dźwięki muzyki
			Problem do rozwiązania Jak zagrać na rurkach pcw? Co sprawia, że dźwięki są wyższe lub niższe? W tym doświadczeniu zbudujecie własną, uproszczoną wersję organów. Spis materiałów rurki pcw lub inne z twardego materiału, które można łatwo przeciąć (np. walce, na które zawijany jest papier dopakowania prezentów z twardej tektury) kolanka...
		
				